Φαίνεται πως ο πολυβραβευμένος Βρετανός σκηνοθέτης Κρίστοφερ Νόλαν δεν καταπιάνεται μόνο με χρονικές ανατροπές, μαύρες τρύπες και πυρηνικές βόμβες, αλλά τώρα μπλέκεται και με… γεωπολιτικές διαμάχες.
Συγκεκριμένα, ο Νόλαν έχει βρεθεί στο στόχαστρο επικρίσεων για το γεγονός ότι γυρίζει μέρος της επερχόμενης επικής παραγωγής The Odyssey στην περιοχή Νταχλά, στα παράλια της Δυτικής Σαχάρας – μιας περιοχής που σύμφωνα με τον ΟΗΕ θεωρείται από το 1963 “μη αυτόνομη επικράτεια”.
Η Νταχλά τεχνικά δεν ανήκει στο Μαρόκο, αλλά παρ’ όλα αυτά ελέγχεται από αυτό, με τη στήριξη ΗΠΑ και Ηνωμένου Βασιλείου, που πρόσφατα αποφάσισαν να “κλείσουν το μάτι” στις μαροκινές διεκδικήσεις. Το μέρος πάντως έχει μετατραπεί σε hotspot για πολυδάπανες παραγωγές, όπως το «The Wheel of Time» της Amazon.
Κι εδώ μπαίνει στο παιχνίδι το FiSahara – το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Δυτικής Σαχάρας, που διεξάγεται στις προσφυγικές κατασκηνώσεις των Σαχράουι στην Αλγερία. Το φεστιβάλ έκανε ανοιχτή έκκληση στον Νόλαν να σταματήσει αμέσως τα γυρίσματα στην περιοχή.
«Η Νταχλά δεν είναι απλά ένας μαγικός τόπος με αμμόλοφους που “φωνάζουν” σινεμά», λέει το FiSahara.
«Είναι μια κατεχόμενη, στρατιωτικοποιημένη πόλη, όπου ο αυτόχθονας πληθυσμός των Σαχράουι υφίσταται σκληρή καταπίεση από τις μαροκινές δυνάμεις».
Και συνεχίζουν:
«Με το να γυρίζουν σκηνές του The Odyssey σε μια περιοχή που οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα χαρακτηρίζουν “μαύρη τρύπα πληροφόρησης”, ο Νόλαν και η ομάδα του –ίσως άθελά τους– συμβάλλουν στην καταπίεση των Σαχράουι από το Μαρόκο».
Το φεστιβάλ τονίζει επίσης πως αν ο σκηνοθέτης ήξερε τι σημαίνει για έναν καταπιεσμένο λαό το να βλέπει υπερπαραγωγές του Χόλιγουντ να παρουσιάζουν την ταυτότητά του σαν “μαροκινή”, ίσως και να φρίκαρε λίγο.
«Το Μαρόκο παρουσιάζει τις σαχραουικές πολιτιστικές εκφράσεις ως καθαρά μαροκινές. Έφτιαξαν μέχρι και δικό τους φεστιβάλ ταινιών στη Νταχλά για να ανταγωνιστούν το FiSahara. Γυρίζουν ταινίες με μεγάλα budget που παρουσιάζουν τη Δυτική Σαχάρα ως μέρος του Μαρόκου. Αντίθετα, οι Σαχράουι που προσπαθούν να πουν τις δικές τους ιστορίες… πρέπει να το κάνουν υπογείως και με μεγάλο προσωπικό ρίσκο», λέει το φεστιβάλ.
Μάλιστα, γνωστοί ηθοποιοί όπως ο Χαβιέ Μπαρδέμ και η Πενέλοπε Κρουζ έχουν στηρίξει στο παρελθόν το FiSahara. Ο Μπαρδέμ ανέβασε μάλιστα τη δήλωσή τους για το θέμα του The Odyssey, αναφέροντας πως η Νταχλά έχει «μετατραπεί από τους Μαροκινούς κατακτητές σε τουριστικό θέρετρο και τώρα σε κινηματογραφικό πλατό, με σκοπό τη διαγραφή της σαχραουικής ταυτότητας της πόλης».
Η Universal, παραγωγός του φιλμ, έχει ήδη δεχθεί ερωτήματα για το θέμα όμως δεν έχει δώσει ακόμα κάποια σαφή απάντηση.
Όσο για την ταινία; Καμία σχέση με τα παραπάνω.
Το The Odyssey έχει ημερομηνία πρεμιέρας στις 17 Ιουλίου 2026 σε IMAX και αποτελεί μια επική κινηματογραφική μεταφορά του ομηρικού έπους. Στον ρόλο του Οδυσσέα ο Matt Damon, ενώ συμμετέχουν και ονόματα όπως Tom Holland, Zendaya, Anne Hathaway, Lupita Nyong’o, Robert Pattinson, Charlize Theron, και… ολόκληρο το IMDb.
Η ταινία παρακολουθεί την επιστροφή του Οδυσσέα από την Τροία και όλα τα κλασικά εμπόδια: τον Κύκλωπα Πολύφημο, τις Σειρήνες, την Καλυψώ, τη μάγισσα Κίρκη, και βέβαια τη γυναίκα του Πηνελόπη που ξεπλέκει τον αργαλειό κάθε βράδυ για να μην παντρευτεί κανέναν από τους ξεδιάντροπους μνηστήρες.
Στο ρόλο του Τηλέμαχου, ο Tom Holland. Και φυσικά, θα δούμε και τους θεούς του Ολύμπου: Αθηνά, Ποσειδώνα, Δία.
Μένει να δούμε αν ο Νόλαν, στην επιστροφή του στις “μυθικές αφηγήσεις”, θα τα βάλει και με την πολιτική πραγματικότητα που σέρνει πίσω της η καλλιτεχνική δημιουργία. Ή αν θα συνεχίσει να βλέπει την Ιθάκη του… μέσα από τα γυαλιά του Χόλιγουντ.
